Een boek als vriend?
In het kader van de Erasmus Experience heb ik de afgelopen jaren regelmatig gefilosofeerd met kinderen uit groep 7 en 8 van de basisschool. Het thema is dan vaak vriendschap, een onderwerp waar Erasmus en de kinderen veel over te zeggen hebben. Vaak merk ik dat een gesprek over vriendschap nogal clichématige antwoorden oproept. Het beeld wordt misschien gevormd door de televisieseries en sociale media die ze zien en gebruiken. Als je (voor)leest over bijzondere vriendschappen en daarover napraat kom je vaak net een stukje verder. Ook bij het filosoferen komen er interessante vragen langs. Zo is er de vraag: kan je vrienden zijn met een boek?
De meeste kinderen denken van niet. Je hond of je Playstation kan wel je vriend zijn, maar een boek: nee. Maar af en toe zijn er kinderen die wel vriendschap hebben gesloten met een boek of een personage. En daar word ik natuurlijk gelukkig van. “Ja het is gewoon zo dat Bo me ook gewoon heel aardig en leuk lijkt”, zegt Birgit in haar leestip op jeugdbieb.nl. Zelf was ik als kind vriendin van Ronja de Roversdochter uit het boek van Astrid Lindgren. Juist omdat ze heel anders was dan ik. Wat was ik graag net zo stoer geweest als zij! De komende Kinderboekenweek (3-13 oktober) heeft als thema vriendschap: Kom erbij! Ik hoop dat er dan weer veel nieuwe vriendschappen met boeken gesloten worden. Welk personage uit een boek zou jij wel als vriend willen hebben en waarom?
Boeken over vriendschap
Een kleine greep uit de vele boeken over vriendschap:
Het kartonnen kasteel van Linda Sarah en Benji Davis
Bart en Edo zijn hele goede vrienden. Ze spelen elke dag samen op de heuvel. Van kartonnen dozen maken ze een piratenschip, een raket of een kasteel en verzinnen er spannende verhalen bij. Op een dag komt Kai langs, hij wil ook mee spelen. Bart vindt dat helemaal niet leuk. Prachtig prentenboek over hoe de dynamiek in vriendschappen kan veranderen als er iemand bij komt. De illustraties van Benji Davis (bekend van de kleine walvis) vertellen nog veel meer dan de tekst. In januari van dit jaar kreeg dit boek terecht de Sardes Leespluim, een prijs voor kwalitatief goede en veelzijdig bruikbare boeken voor jonge kinderen (0-6 jaar). Kijk vooral ook even naar de door Sardes ontwikkelde activiteiten bij het boek!
Kat en vis van Alain Clark en Loes Riphagen
Kat (afkorting van Katrien) en Vis worden vrienden. Een aparte combinatie zou je zeggen maar Kat houdt niet van vissen en Vis lust ook geen poes. Elke bladzijde geeft een heel kort verhaaltje met grappige woordspelingen en fantasieën beschreven in dialogen van Kat en Vis. Het boek is prima te gebruiken als overgang van prentenboek naar langere verhalen. De schrijver is de zanger Alain Clark, maar deze bekende Nederlander kan het echt wel. De illustraties van Loes Riphagen maken het helemaal tot een feest.
Zondag, maandag, sterrendag van Anna Woltz
Deeltje uit de tijgerlezen-serie. Nora is uitvinder. Ze vindt vooral veel dingen uit om haar grote broers mee dwars te zitten zoals een jongensontstopper. Nu krijgt ze ook nog een nieuwe buurjongen van haar leeftijd. Hun ouders denken dat ze wel dikke vrienden zullen worden maar eerst botert het niet echt tussen Sep en Nora. Dan komt Nora er achter dat Sep heel veel weet over de sterren. Hij moet een spreekbeurt houden maar durft niet. Al die ogen die naar je kijken! Nora zou Nora niet zijn als ze ook daar niet een schitterende uitvinding voor doet. Een heel eenvoudig te lezen echt verhaal voor kinderen vanaf 7 jaar. Feelgood-boek voor verlegen kinderen!
Het (on)gewone verhaal van Bo (en Tom) van Tineke Honingh
Bo is verhuisd en gaat voor het eerst naar haar nieuwe school. Voor elke puber is dat heel spannend, maar voor Bo nog wel extra. Ze is namelijk spastisch en dat wordt alleen maar erger als ze zenuwachtig is. Op school is Tom haar toegewezen om haar te begeleiden. Tom is een boerenzoon en ook een buitenbeentje op school. Tussen hen ontstaat een mooie vriendschap waarbij eerst wel wat geheimen op tafel moeten komen. Bo heeft me geleerd om door haar ogen te kijken, ook naar mezelf. Wat ben ik: een helper, die ongevraagd alles voor haar wil doen, een kijker of juist een niet-kijker. En hoe is het om bij alles wat je doet tegenwerking te hebben van een lijf dat niet doet wat jij wilt. Prachtig boek met humor (want Bo is ook heel grappig) en diepgang voor kinderen vanaf 10 jaar.
Dex van Mijke Pelgrim
Dex gaat naar het voortgezet onderwijs. De schoolkeuze is snel gemaakt; voor Dex is alleen belangrijk of zijn grote vriend Brian er heen gaat en of ze lekkere tosti's hebben in de kantine. Dex is een beetje onhandelbaar in de klas. Niet slecht bedoeld maar wel superirritant voor de leraren. Brian gaat steeds meer optrekken met een groepje jongens waar Wahid ook bij zit. Dex vindt dat helemaal niks: hij wil Brian voor zichzelf houden en Wahid vindt hij een schreeuwlelijk die altijd de baas speelt. Heel lekker leesbaar boek dat veel herkenning zal oproepen. Groep 7 en 8-leerlingen kunnen alvast lezen hoe het op het vervolgonderwijs gaat. Op leesbevorderingindeklas.nl staan lessuggesties bij dit boek.
Veel leesplezier!