Unieke bladmuziekuitgave van Mozart

Blogger John Valk schrijft over een bijzonder stuk in onze collectie: het enige overgebleven exemplaar van de eerste oplage van een compositie die Mozart tijdens zijn verblijf in Nederland vervaardigde.

Met permissie zal de heer Mozart…in de Zael van den Ouden Doelen in ’s Hage een Groot Concert geeven, in welke zijn Zoon, oud maar 8 Jaeren en 8 Maenden…Concerten op het Clavecimbel zullen executeeren.

Dit fragment uit een krantenadvertentie van 1765 kondigt het bezoek aan van de - toen als wonderkind bekend staande - negenjarige Wolfgang Amadeus Mozart. Op 11 september kwam hij met de trekschuit vanuit Rotterdam in Den Haag aan. Hij had er samen met zijn vader en zus al een aardig tournee opzitten met onder andere concerten aan de hoven van Parijs en Londen. Vader Leopold wist als impressario handig de talenten van zijn zoon uit te buiten. Hij schroomde dan ook niet te smokkelen met de leeftijd van zijn zoon. Deze was in werkelijkheid negen en niet acht jaar oud zoals aangegeven in bovenstaande advertentietekst.

De jonge Wolfgang was al een veelzijdig musicus, net zo bedreven in het componeren van muziek als in het bespelen van de clavecimbel en viool. Leopold voelde aanvankelijk niets voor een reis naar Nederland op uitnodiging van prinses Caroline, de zus van prins Willem V. Het gezin Mozart werd in de watten gelegd en had de beschikking over een rijtuig. Mozarts zus Nannerl werd op een gegeven moment zo ziek dat even voor haar leven gevreesd werd, maar zij herstelde gelukkig snel. Behalve hofconcerten vonden ook openbare concerten plaats. De familie verbleef ongeveer 7 maanden in Den Haag met bezoeken aan Amsterdam, Haarlem en op de terugreis naar Salzburg deden zijn nog even Utrecht aan. In maart 1766 woonden ze de pompeuze feesten bij rond de inhuldiging van prins Willem tot stadhouder. Ze gaven daarnaast regelmatig muziekuitvoeringen aan het hof zelf. Wolfgang componeerde speciaal daarvoor een aantal stukken, die hij opdroeg aan leden van het stadhouderlijk gezin.

Het enige exemplaar van de eerste oplage van één van die composities bevindt zich in de geklimatiseerde ruimte van Bibliotheek Rotterdam. Het gaat om variaties, je zou nu zeggen 'vastgelegde improvisaties' op een lied van Christiaan Ernst Graaf, dirigent van de stadhouderlijke kapel. Download de facsimile (PDF).

Luister naar de uitvoering en volg het notenbeeld: 

In de catalogus van Bibliotheek Rotterdam vind je onder andere het volgende boek over Wolfgang Amadeus Mozart: